Perifeer blikveld

Sinds een tijdje leer ik mijn zoon autorijden – de motorfiets is voor later – en dat geeft me ruim de gelegenheid om hem te observeren. Wat daarbij meer en meer opvalt, is dat hij (naar mijn gevoel althans) enkel voor zich uit kijkt, alsof hij dromerig voor zich uit zit te staren. Hij is natuurlijk kind van zijn generatie en dus speelt een groot deel van zijn belevingswereld zich af op de 3 tot 5 inch oppervlakte van zijn smartphonescherm. Die gerichte concentratie, waarbij enkel het centrale blikveld gedurende uren en uren aan een stuk getraind wordt met gamen, Netflix en Snapchat, is nefast in het verkeer.

Bij alle motortrainingen die ik al volgde of zelf gaf, gaat er heel veel aandacht naar kijktechniek. Een no-brainer daarbij is het trainen van je perifeer zicht: leren om constant de ruime omgeving te scannen, terwijl je de focus houdt op het verloop van de weg en het verkeer. Perifeer zicht oefenen doe je door recht voor je te kijken en alles links en rechts van je te onderscheiden en te benoemen zonder je hoofd te draaien. Of je maakt een denkbeeldig vierkant en zoekt de vier hoeken, terwijl je toch recht voor je uit blijft kijken. Het helpt je om factoren rondom je waar te nemen en er indien nodig bewust op te reageren.

Een bekend voorbeeld zijn de spelende kinderen: al rijdend zie je in je perifeer gezichtsveld een groepje voetballende kinderen. Je kijkt niet rechtstreeks naar hen (want je rijdt waarnaar je kijkt) maar je maakt wel een analyse van de situatie, namelijk: de bal kan op de rijweg rollen en je moet je snelheid aan die mogelijkheid aanpassen. Bewegende onderdelen in je perifeer blikveld mogen niet leiden tot reflexmatige handelingen. Je brein moet wel bewust een gevarenanalyse maken en dan pas al dan niet reageren. Het voortdurende scannen (en anticiperen op het gescande) zorgt ervoor dat motorrijden volle concentratie vergt. En precies daarom is het zo ontspannend, je hebt geen brainspace meer over voor piekeren of mijmeren.